Devlet alımları veya kamu alımları, bir devlet kurumu gibi bir kamu otoritesi adına mal, hizmet ve iş alımıdır. Devlet kurumları dünyada her yıl yaklaşık 39 milyar dolar, ya da GSYİH’nın yaklaşık %18’ini üçüncü şahıs tedarikçilerden çok çeşitli mal ve hizmet satın alarak harcıyor. Hükümetin nasıl ve ne satın aldığı, ekonomik büyümeyi ve kamu hizmetlerinin sunumunu önemli ölçüde etkileyebilir. İyi tedarik, sağlam ticari kararlar almak ve tedarikçilerin hükümete satış yapmasını kolay ve değerli kılmakla ilgilidir. Devlet alımları, Dünya Ticaret Örgütünün himayesinde çok taraflı bir uluslararası anlaşma olan Devlet Alımları Anlaşması’nın da konusudur.
Dolandırıcılığı, israfı, yolsuzluğu veya yerel korumacılığı önlemek için çoğu ülkenin yasaları devlet alımlarını bir dereceye kadar düzenler. Dünya Devletleri’nin kamu alımları için farklı düzenlemeleri bulunmaktadır. Satın alma düzenlemeleri genellikle rekabeti, ayrımcılık yapmamayı ve şeffaflığı sağlamaya yöneliktir. Bu düzenlemelerde, satın almanın değeri belirli bir eşiği aşarsa, satın alma makamının kamu ihaleleri ile verilmesini şart koşar. Değerlendirme kriterleri, teknik kapasite, yönetim kadrosu, deneyim, kalite kontrol organizasyonu, önerilen performans çizelgesi, projenin önerilen kadrosu vb. gibi konuları içerir.
Devlet Alımları Politikası Çerçevesi nedir?
Maliye Bakanlığı, devlet kurumlarının alımlarının nasıl yürütüleceğini düzenleyen, Devlet Alımları Politikaları Çerevesi’nin oluşturulmasından ve yürütülmesinin denetiminden sorumludur. Dünya Ticaret Örgütü’nün Devlet Alımları Anlaşmasına ve çeşitli Serbest Ticaret Anlaşmalarına taraf olunduğu için bu çerçeve, uluslararası standartlar ve taahhütlerle de uyumlu olmalıdır.
Genel olarak, Hükümet Politikası Çerçevesi aşağıdaki ilkelere dayanır:
- Şeffaflık
Hükümetin ihale gerekliliklerinin, prosedürlerinin ve teklifler ve ihaleler için değerlendirme kriterlerinin, Devlet Elektronik İş portalında açık olarak yayınlanması,
- Açık ve Adil Rekabet
Tedarikçilere eşit şartlar altında rekabet etmeleri için eşit fırsatlar ve erişim sağlanması. Tüm tedarikçilere adil davranılması ve tekliflerini hazırlamaları için onlara aynı bilgilerin verilmesi, herhangi bir tedarikçi lehine veya aleyhine ayrımcılık yapılmaması gereksinimi,
- Paranın Karşılığı
İhtiyaçları en iyi karşılayabilen ve en iyi değeri sunan kaynaklardan tedariğin yapılması. Paranın karşılığı, toplam sahip olma maliyeti temelinde fayda ve maliyetlerin optimal dengesinden elde edilir. Bu itibarla, paranın karşılığı kavramı, mutlaka bir teklifin veya fiyat teklifinin en düşük teklifi verene verilmesi gerektiği anlamına gelmemesi.
Devlet Alımları
Devlet Alımları ile ilgili, aşağıda belirtilen hususların, iyi bir satın alma işlemi için önemli oldukları belirtilmektedir:
- MÜKEMMEL SONUÇLAR İÇİN PLANLAMA VE YÖNETİM – Neye ihtiyacı olduğunun belirlenmesi ve ardından onun nasıl elde edileceğinin planlanması. Doğru beceri ve deneyim karışımına sahip bir ekibin kurulması. Tedarikçilere ne istendiğinin açıkca bildirilmesi. Tedariğin büyüklüğü, karmaşıklığı ve ilgili riskleri ile uygun ve doğru bir sürecin seçilmesi.
- TÜM TEDARİKÇİLERE KARŞI ADİL OLUNMASI – Rekabet yaratılması ve yetenekli tedarikçilerin teklif vermeye teşvik edilmesi. Tüm tedarikçilere eşit davranıp, ayrımcılık yapılmaması (bu, aynı zamanda uluslararası yükümlülüklerin bir parçasıdır). Tedarikçilere rekabet etmeleri için tam ve adil bir fırsat verilmesi. Tedarikçilere, neye odaklanacaklarını bilmeleri için, tekliflerin nasıl değerlendirileceğinin açık ve net şekilde açıklanması. Başarısız tedarikçilerle konuşularak, bir dahaki sefere tekliflerini nasıl geliştirebileceklerini öğrenmelerinin sağlanması.
- DOĞRU TEDARİKÇİNİN BULUNMASI – Neye ihtiyaç olduğu konusunda net ve tedarikçileri değerlendirirken adil olunması. İhtiyacı, adil bir fiyatla ve zamanında teslim edebilecek doğru tedarikçinin seçilmesi.
- HERKES İÇİN EN İYİ FİYATIN ALINMASI – Mal veya hizmetlerin kullanım ömrü boyunca tüm maliyet ve faydaları hesaba katılarak paranın karşılığının en iyi şekilde alınması. Anlaşmanın sosyal, çevresel ve ekonomik etkilerinin göz önünde bulundurulması. Net performans ölçümlerine sahip olunması. Tatmin edici sonuçlar alındığından emin olmak için, sürecin izlenip ve yönetilmesi. Sürekli tasarruf ve iyileştirmeler yapmak için tedarikçilerle birlikte çalışıılması. Anlaşmayı kabul etmekten daha fazlası, sonuçlarından sorumlu olunması.
- KURALLARA GÖRE HAREKET EDİLMESİ – Hesap verebilir, şeffaf ve makul olunması. Sürece dahil olan herkesin sorumlu, yasalara uygun ve dürüst davrandığından emin olunması. Tarafsız kalınarak, çıkar çatışmaları varsa belirlenmeleri ve yönetilmeleri.
sayral.com 